Eguraldia izaten da mendizalearen kezka nagusietako bat mendi irteerak prestatzerakoan. Sarriegi izaten dugu gure mendizaleen istripuen berri. Itsasorako bidean zein boga-bogan.
Eguraldia erraz eta arin aldatzen da sarriegi, ustekabean, gehienbat mendi gainetan eta itsas barruan. Hodeiek batzuetan ohartarazten gaituzte izango dugun euriari buruz. Baina, askotan, begi bistan ditugunean, beranduegi izaten da neurriak hartzeko. Zaparrada ekidin ezina da, beraz. Udan bada, giroa epel dagoenean, pasa. Baina neguan zapata busti horiek nola lehortu?
Ekaitza, trumoia, zaparrada, zirimiria, txingorra, haize-erauntsia, uholdea, tsunamia, eta beste hitz asko ezagunak ditugu eguraldiari buruz dihardugunean.
(…)
Edward Lorenz meteorologo amerikarrak nabaritu zuen Kaos-a 1960. urtean. Bera ardura honakoa zen: Eguneko datuak eta eguraldiaren bilakaeraren ekuazioak ongi ezagutuz, zergatik zen hain zaila ondorengo eguneko eguraldia asmatzea? Honetarako eguraldiaren ekuazioa erraztuz hiru ekuaziotako sistema sinpleago bat asmatu zuen eta berorren ebazpenak kalkulatuz eta margotuz, Kaos-a nabaritu zuen. Hasierako datuak pixka bat aldatuz, ebazpenak modu eroan erantzuten zituen.
Ezaguna da Kaos-aren inguruko esaldia: Brasilen tximeleta batek hegalak higitu eta Euskal Herrian urakana.
Artikulu osoa Elinberri egunkarian 2022. Urriak 17 argitaratu zen eta lotura honetatik irakurri daiteke.